Trafik Kazası Tazminat Ödemelerinde İstenen Belgeler

 

 

Trafik Sigortası Zararın Ne Kadarını Öder?

Trafik kazası sonucunda, maddi zararın karşılanmasının yanı sıra yaralanma, sakatlık ve vefat gibi durumlarda da tazminat ödenir. Kazada bir veya birden fazla araç ve kamusal ya da diğer maddi varlıklar zarar görürse, bir araç için ödenecek tazminat tutarı “araç başına” olarak belirlenen miktarı geçemez; poliçede “kaza başına” belirlenen teminat limiti, kazada zarar gören diğer maddi varlıklar arasında - ayrım yapılmaksızın - oransal olarak dağıtılır.

 

2023 yılı trafik sigortası teminatlarına göre, otomobiller için belirlenen araç başına teminat tutarlarını aşağıda bulabilirsiniz:

 

Maddi Hasar

Araç Başına Limit    120.000 TL

Kaza Başına Limit   240.000 TL

 

Sağlık Giderleri

Kişi Başına Limit      1.200.000 TL

Kaza Başına Limit   6.000.000 TL

 

Ölüm ve Sakatlanma

Kişi Başına Limit      1.200.000 TL

Kaza Başına Limit   6.000.000 TL

 

Trafik sigortası ödeme koşulları da poliçenizde yer alan teminatlar çerçevesinde oluşturuluyor. Sigorta şirketinin karşılayacağı hasarlar, her zaman teminat limitleri dahilindedir. Trafik sigortası zorunlu olduğundan kapsamında bütün sigorta şirketleri aynı teminat ve limitleri kullanır. Standart teminat limitlerinde bir farklılaşmaya gitmek mümkün değildir. Poliçenize ek hizmetler dahil ettiyseniz, farklı teminatlardan faydalanabilirsiniz.

Manevi tazminat talepleri trafik sigortasının teminatları içine girmemektedir. Trafik veya kasko poliçesine eklenen ihtiyari mali mesuliyet teminatı, maddi ve fiziki hasarların yanı sıra manevi hasarlara karşı da sizi güvence altına alabilir.

 

Diğer araç tiplerinin asgari teminat limitlerini, Trafik Sigortası Teminat Limitleri başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.  

 

Sigortadan Tazminat Talebinde Zaman Aşımı Süresi Nedir?

 

Trafik kazasında zarar görenlerin, kazadan sonra tazminat haklarını sigorta şirketlerinden talep edebilecekleri belirli süreler bulunur. Tazminat talebinizin zaman aşımına uğramaması için uymanız gereken süreleri sizin için derledik:

 

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. maddesinde, "Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların giderilmesine ilişkin istemler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği günden başlayarak 2 yıl ve her halde kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde zaman aşımına uğrar" deniliyor.

 

Aynı maddenin 2. fıkrasında ise "Dava, cezayı gerektiren bir eylemden doğar ve ceza kanunu bu eylem için daha uzun bir zaman aşımı süresini öngörmüş bulunursa, bu süre maddi tazminat istemleri için de geçerlidir" hükmü yer alıyor.

 

Buna göre, trafik kazasında mağdur olan taraf, bu sürelerin dışında lehine olan ve Türk Ceza Kanunu’nda yer alan sürelere göre; ölümlü trafik kazalarında geriye yönelik ve sonrası için 15 yıllık bir süreden, yaralanmalı trafik kazalarında ise geriye dönük ve sonrası için 8 yıllık süreden faydalanabilir.

 

Maddenin devamında ise tazminatın iadesine ilişkin zaman aşımı sürelerine değiniliyor. Tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden başlayarak 2 yılda zaman aşımına uğruyor.

 

Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Hesaplaması Nasıl Yapılır?

 

Trafik sigortası tazminat hesaplaması yapılırken, tazminat tutarını belirleyen en önemli unsur kusur oranıdır. Kazadaki kusurunuz yüksek olması, sigorta şirketinin ödeyeceği tazminat bedelini düşürür. Sigorta ettirenin %100 kusurlu olduğu durumlarda ise tazminat hakkı olmaz.

 

Kusur oranının dışında, tazminat hesaplamasını etkileyen birçok unsur bulunuyor. Örneğin trafik kazasından dolayı sakat kalan veya ölen kişinin yaşı, maaşı, sakatlık oranı ve sigorta şirketi tarafından belirlenen poliçe veya teminat bedeli gibi değişkenler tazminat tutarını etkiler. Bu nedenle yetkili merciler haricinde yapılan tazminat hesaplamalarına, “trafik kazası tazminat hesaplama tablosu” gibi uygulamalara itimat etmemenizi öneririz.

 

Ölümlü trafik kazalarındaki tazminat hesaplamalarında farklı kriterler kullanılır. Ölümlü bir kaza gerçekleştiğinde, kişinin yolcu veya şoför olması ya da yaya iken kaza geçirmesi sonucunda vefat etmesi, farklı tazminat hesaplamaları yapılmasına neden olur. Ölümlü bir kaza sonrası tazminat bedelini belirleyen başlıca kriterler şunlardır:

 

1. Kaza tarihinde sigorta tarafından belirlenen teminat bedeli

2. Vefat eden kişinin yaşı

3. Vefat ettiği tarihteki maaşı

4. Kişinin vefatı sonrasında, yoksun kalmaları nedeniyle ailesine (eş, 18 yaşından küçük çocuklar, anne, baba) verilmesi gereken tazminat

5. Vefat eden kişinin kazadaki hata payı

6. Vefat eden kişinin haklılık oranı

 

Ölümlü kazalarda da tazminat hesaplamalarındaki en önemli unsur kusur oranıdır. Tamamen kusurlu olan bir bireyin tazminat hakkı olmadığı gibi, kusur oranı arttıkça tazminat bedeli düşer. Örneğin trafik kazası sonrasında vefat eden kişi %20 kusurlu bulundu ve bilirkişi de bu kusur oranını onayladı. 

 

Trafik Sigortası Tazminat Ödeme Süresi

 

Kaza sonrasında oluşan maddi zararlarda; poliçe örneği, trafik kazası tespit tutanağı, hasara ait fotoğraflar, ifade ya da görgü tanığı tutanakları, sürücülerin ehliyet ve ruhsat fotokopileri, gerek görülmesi durumunda alkol raporu ve kazayla ilgili diğer belgelerin sigorta şirketine iletildiği tarihten itibaren 8 gün içinde, trafik sigortası tazminatı hak sahibine ödenir.

 

Kaza nedeniyle bedensel bir hasar oluşmuşsa; tedavi masrafları ve tazminat ödenmesi için gerekli evraklar bölümünde belirttiğimiz belgelerle sigorta şirketine başvurarak, tazminat bedelini 8 gün içinde alabilirsiniz. Yaralanmalı trafik kazası sigorta ödemesi konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, belgelerin eksiksiz bir şekilde sigorta şirketine iletilmesidir.   

 

Tazminat Talebi Sigorta Şirketiyle Çözülebilir mi?

 

Hali hazırda sigorta şirketinin mağduriyet nedeniyle size ödeyeceği tazminatın bedeli ve ödeme zamanı bellidir. Sigorta şirketine yapılacak başvuru sonrasında tazminatınızı 8 gün içerisinde alabilirsiniz. Sigorta şirketiyle anlaşmazlık yaşıyorsanız, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmalısınız.   

 

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Nasıl Başvuru Yapılır?

 

Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta şirketleri ile sigorta ettiren arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için 5684 sayılı kanunun 30. maddesi çerçevesinde kurulan tahkim sisteminin etkili bir şekilde çalışması için kurulmuştur. Mahkemelerin iş yükünü azaltmak için kurulan bu komisyon, sigorta hukuku eğitimi almış uzmanları sayesinde, uyuşmazlıkları düşük maliyetle çözüme kavuşturur. Bu uygulama, mahkemelerin iş yükünü azaltmasının yanı sıra, sigorta sektörüne duyulan güveni artırır.

 

Sigorta Tahkim Komisyonu, trafik kazası sonucu tazminat talebinde bulunacak kişilerin başvurması gereken en etkili mercilerden biridir. Bu komisyona başvurmak, mahkeme sürecinden çok daha kısa bir sürede işleminizin sonuçlanmasını sağlar. İlk adımda başvurular ön incelenmeye alınır. İncelemelerin 15 gün içinde tamamlanmasının ardından hazırlanan rapor, bağımsız sigorta hakemlerine iletilir. Sigorta hakemi, en fazla 4 ay içinde raporu inceleyerek taraflara kararını bildirir. Kararı uygun bulmayan bir taraf olması durumunda, komisyona itiraz edilir. İtiraz en geç 2 ay içerisinde hakem heyeti tarafından yeniden değerlendirilerek karara bağlanır. Bu şekilde yıllarca süren mahkeme süreçleri yerine, en fazla 6 ay gibi kısa bir sürede karar verilmiş olur. Süreç komisyonda da çözüme ulaşmazsa, mahkemeye başvurularak dava açılabilir.

 

Trafik Kazası Tazminat Davası Ne Kadar Sürer?

 

Prosedürlerin zorluğu ve yoğunluk nedeniyle, ülkemizdeki mahkeme süreleri uzayabilmektedir. 1 ila 3 yıl arasında değişen ortalama dava süreci, farklı etkenler nedeniyle daha da uzayabilir. Özellikle büyük şehirlerde yargılanma sürecinin bu denli uzamasının temel nedeni, mahkemelerin sahip olduğu ağır iş yüküdür. Trafik kazası tazminat davalarında, her türlü belge ve delilin mahkemeye zamanında sunulması ve talep edilen tazminatın açıkça ifade edilmesi önemlidir.

 

Kısaca dava sürecinden bahsetmek gerekirse, tüm talepler en ince ayrıntısına kadar belirtildikten sonra, kusura itiraz eden taraf varsa dosya bilirkişiye gönderilir. Mahkeme, kazada mağdur konumda olan kişinin tazminat hak edip etmediğine karar verir. Tazminat ödenmesinin uygun görülmesi durumunda, ne kadar tazminat kazanıldığının hüküm altına aldırması gerekir. Bu süreçler tamamlandıktan sonra, sonuca itiraz edilmezse dava karara bağlanır. İtiraz durumunda temyiz için İstinaf Mahkemesi’ne ve Yargıtay Başkanlığı’na başvuru yapılabilir. Temyiz için, ceza yargılamasının karara bağlanmasını beklemeye gerek yoktur.

 

Bu süreçler yaralanmalı trafik kazası tazminat davası ve diğerlerinde de aynı şekilde işlemektedir.  

 

Trafik Sigortası Manevi Tazminat Talebini Öder mi?

 

Trafik kazası sonrası aracınızda oluşan maddi zarar dışında, sürücü veya yolcularda bedeni hasarlar da yaşanabilir. Bedeni bir hasar yaşayan üçüncü şahıslar, manevi tazminat talebiyle dava açabilir. Manevi tazminat, trafik sigortasının kapsadığı teminatlardan biri değildir. Trafik veya kasko poliçesine eklenen ihtiyari mali mesuliyet teminatı, sizi maddi ve fiziki hasarların yanı sıra, manevi tazminat taleplerine karşı da güvence altına alır. Herhangi bir kaza sonucunda, öncelikli olarak zorunlu trafik sigortası poliçesi limitleri devreye girer. Zorunlu Trafik Sigortası limitlerinin yetersiz kaldığı ve karşı tarafın manevi tazminat talebinin olması durumunda, ihtiyari mali mesuliyet, kusur oranınıza göre trafik poliçesi teminatlarından daha fazlasını sağlar. 

 

Trafik Kazalarında Eksik Tazminat Ödemesine Nasıl İtiraz Edilir?

 

Kazada hasar gören kişinin başvurusu üzerine, sigorta şirketleri tarafından tazminat ödendikten sonra “eksik tazminat ödemesi” gibi bir durum ortaya çıkabilir. Bu ikinci bir tazminat değil, ödeme alındıktan sonra eksikliğin tespit edilmesi halinde, ilk tazminat tutarını tamamlayan bir tutardır.

 

Konuyu bir örnekle ele alalım. Trafik kazası geçiren bir kişinin ölümü halinde, geride kalan hak sahibi mirasçılara ödenen ya da bu kazada sakat kalan bir mağdurun sigorta şirketlerinden almış olduğu tazminatlar, bazen yeterli olmayabilir. Bu durumda, eksik olduğu düşünülen tutar için ek ödeme yapılması talep edilebilir. Ancak bu eksiklik, kişisel görüşler doğrultusunda değil, alanında uzman kişilerce tespit edilebilir. Bu noktada mağdurların muhakkak uzman bir kişiden yardım alarak tazminatlarının yeterli olup olmadığını inceletmeleri gerekir. Uygulamada yetersiz ya da eksik tazminat diye adlandırılan bu tazminatlar, yeni bir tazminat olmayıp sadece daha önce ödenen tazminatın eksik kalan kısmıdır.

 

Eksik teminatın ödemesinin talep edilmesi, belirli bir süreyle sınırlandırılmıştır. Zarar gören, kendisine ödenen tazminatın, gerçek zararını karşılamadığını ve yetersiz olduğunu öğrenmişse ya da böyle bir inanca kapılmışsa, 2 yıl içinde iptalini isteyebilir. Bu 2 yıllık süre, zaman aşımı süresi olmayıp "hak düşürücü süre" olduğundan, kısmi ödemeyi kabul etmiş olan kişi, artık Karayolları Trafik Kanunu’nda belirtilen zaman aşımı sürelerinden yararlanamayacak, 2 yıllık hak düşürücü süreyi geçirmişse zararının kalan bölümünü dava edemeyecektir.

 

Eksik ödemeler, daha çok sigorta şirketlerinin yaptığı tazminat ödemelerinde görülür. Çoğu sigorta şirketi, Yargıtay tarafından benimsenen tazminat hesaplama yöntemlerini göz ardı ederek, kendi uzamanlarından aldıkları hesap raporlarındaki rakamlar üzerinden tazminat öder. Bu tür durumlarda mağdurlar, düşük miktarlı bu ödemeler nedeniyle sigorta şirketlerine karşı dava açma yoluna gider.

 

Sigorta şirketleri, poliçe koşulları uygunsa, kaza sonrasında zarar gören kişiye tazminat ödemesi yapar. Ödemenin ardından, zarar gören kişiden, tazminatını aldığına ve başka hak ya da alacaklarının kalmadığına dair bir yazı imzalamasını talep eder. Bu yazı, ibraname diye adlandırılan ve kişileri karşılıklı borçtan kurtarmaya yönelik bir anlaşma beyanıdır. Bu anlaşmanın geçersiz sayılması için, az önce belirttiğimiz gibi, 2 yıllık hak düşürücü süre içerisinde talepte bulunmak gerekir. Bu noktada hukukçuların özellikle altını çizdiği bir husus bulunuyor: Tazminat, sigorta şirketiyle yazılı bir ibraname karşılığı olmadan ödenmişse, 2 yıllık süreden bahsedilemez.  

 

Sigorta Şirketi Ödediği Tazminatı Ne Zaman Geri İster?

 

Sigortacı, belirli durumların sonucunda meydana gelen kazalarda, ödemesi gereken tazminatı, mağdur olan kişilere öderken, ödenen bu tazminatın tamamını veya belirli bir oranını sigortalıdan da talep edebilir. Bu işlem “Rücu Hakkı” olarak tanımlanır. Sigorta şirketleri, şu durumlarda sigortalıya rücu etme hakkına sahiptir:

 

• Sigortalının veya eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin kasti bir hareketi veya ağır kusuru sonucunda meydana gelen bir olayda

• İlgili mevzuat hükümlerine göre, ehliyet sahibi olmayan ya da ehliyetine geçici/sürekli el konulmuş kişiler tarafından neden olunan bir olayda

• Sürücünün uyuşturucu madde veya ilgili mevzuatta belirlenen seviyenin üzerinde alkollü içki alması durumunda meydana gelen kazalarda

• Yolcu taşıma ruhsatı olmayan araçların yolcu taşıması veya kapasitesinden fazla yolcu veya yük taşıması yüzünden meydana gelen kazalarda  

 

Trafik Kazasında Güvence Hesabı’ndan Nasıl Tazminat Alınır?

 

Trafik kazasında kusurlu olan araç zorunlu trafik sigortasına sahip değilse, maddi cezaların yanı sıra araç sahibi, kusurlu olmayan tarafın ölüm veya sakat kalma gibi bedensel zararlarını bireysel olarak ödemekle yükümlüdür. Eğer araç sahibi hasarınızı tazmin etmiyorsa, devletin açtığı Güvence Hesabı’ndan tazminat talep edebilirsiniz. Bu hesap, zorunlu trafik sigortası bulunmayan araçların yaptıkları kazaların yanı sıra, kazayı yapan aracın tespit edilemediği durumlarda, zarar gören araç sahiplerini korumak için açılmıştır.

Güvence Hesabı, maddi hasarlarda tazminat ödenmesi yapmaz, bedensel zararların karşılanmasına yönelik hizmet verir. Yaralanma, sakatlık ve ölüm durumunda, trafik sigortasında olduğu gibi tazminat öder. Güvence Hesabı’na yapılan başvurunun uygun bulunması durumunda sağlanacak tazminat, Hazine Müsteşarlığı’nın belirlediği trafik sigortası teminat limitleri ile sınırlıdır.