Hayvan Kazalarında Tedaviyi Sigorta Karşılar mı?

Sigorta şirketleri, mevcut kanun ve yönetmelikler çerçevesinde, sahipli ve sahipsiz hayvanlar için iki farklı uygulama yürütüyor. Öncelikle konuyla ilgili kanunlara göz atıp, resmi makamların yaklaşımını ortaya koyalım. Bu kapsamda öncelikle Karayolları Trafik Kanunu’nu ve ardından Hayvan Koruma Kanunu’nu inceleyeceğiz.

Ancak unutmadan hatırlatalım: Hayvan kazalarında aranacak numara 153’tür. Şayet yolda kaza geçirmiş bir hayvan görürseniz, tam donanımlı sokak hayvanları hasta nakil aracını bu numaradan çağırarak gerekli ilk yardım desteğinin verilmesini sağlayabilirsiniz. 
 

Trafik Kanunu, Hayvanlara Verilen Zarara İlişkin Ne Diyor? 

Türkiye’de karayollarında işleyişi düzenleyen 2918 numaralı Karayolları Trafik Kanunu'nun “İşleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu” başlığında yer alan 85. maddeye göre “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” ifadesi yer alıyor. Bu madde, işletenin yani araç sahibinin ya da sürücünün sorumluluğunu sınırlamıyor, aksine “bir şeyin zarara uğramasına sebep olunması” ifadesi ile zarar verilen her şeyin (istisnalar hariç) dahil edilmesini öngörüyor. Kanun’un 91. maddesinde ise işletenin sorumluluklarını karşılamak üzere, mali sorumluluk sigortası yani zorunlu trafik sigortası yapılması zorunluluğu getiriliyor.  

Karayolları Trafik Kanunu’nda veya Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nda hayvanlara verilen zararların teminat dışında kalacağına ilişkin bir hüküm yer almıyor.

Trafik Kazalarında Tedavi Masraflarını Sigorta Karşılar mı?

2011 yılında Karayolları Trafik Kanunu’nun 98. maddesinde yapılan düzenlemeye göre, karayollarında yaşan bir trafik kazası neticesinde üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları tedavinin gerektirdiği sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) yer alan hükümler doğrultusunda karşılanıyor. Bunun için sigorta şirketleri poliçe primlerinin %10’unu “Güvence Hesabı”na devrediyor.

Hayvan Koruma Kanunu’nun Trafik Kazalarına Yaklaşımı Nedir?

Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 2004 yılında çıkarılan 5199 sayılı Hayvan Koruma Kanunu'nun 21. maddesinde “Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sağlamak zorundadır” ifadeleri yer alıyor. Aynı kanunun 4. maddesinde ise aşağıdaki hususlar belirtiliyor:

1. Bütün hayvanlar eşit doğar ve bu kanun hükümleri çerçevesinde yaşama hakkına sahiptir.
2. Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir.

Kanunda, karayolunda hayvana çarpmanın cezası kaza olarak nitelendiği için yer almazken, hayvanları kasten öldüren veya ölümüne sebebiyet verenlere hayvan başına 704 TL para cezası uygulanıyor.

Yukarıda özetlediğimiz kanunlar çerçevesinde, trafikte seyir halindeyken bir hayvana çarptığınız takdirde, hayvanın iyileşmesi ve hayatta kalabilmesi için en yakın veterinere götürmekle yükümlüsünüz.

Sahibi Olan Bir Hayvana Çarpınca Trafik Sigortası Tedavi Masraflarını Öder Mi?

Eğer trafik kazasında çarptığınız bir hayvanın sahibi varsa, tüm tedavi giderleri için trafik sigortanız kapsamında sigorta şirketinden hak talebinde bulunabilirsiniz. Hatta sigorta şirketleri hayvan çarpması durumları için özel bir dosya açarak konuyu ayrıca takip ediyor. Hayvana çarpma kasko sigortanız kapsamında karşılanmıyor.

Kaza Durumunda Yapılması Gerekenler

Yaralanan hayvanla ilgili bildirimin, en geç 24 saat içinde öncelikle sigortaya kabul muayenesini yapan bir veteriner hekime veya poliçede kayıt altına alınan veteriner hekimlerden birine yapılması gerekiyor.

Çarptığınız hayvanın tedavisini yaptırıp tedavi giderlerini veteriner hekime ödemelisiniz. Hayvanı yalnızca veteriner hekime götürüp bırakmanız yeterli değildir.

Kazaya sebep olan sürücünün hayvanın veteriner kliniğine trafik kazası neticesinde getirildiğini gösteren bir hekim raporu, hayvanın yaralandığına dair fotoğraflar ve tedavi masraflarının yazılı olduğu faturayı sigorta şirketine ibraz etmelisiniz.  

Sahipsiz Bir Hayvana Çarpınca Tedavi Masraflarını Trafik Sigortası Karşılıyor Mu?

Yasal düzenlemeler “tüm hayvanlar eşittir ve yaşama hakkına sahiptir” dese de kaza sonucu zarar gören sahipsiz hayvanların tedavi masrafları noktasında sigorta şirketleri  sorumluluk üstlenmeye yanaşmıyor. Sigorta şirketlerinin bu yaklaşımının kırıldığı bir istisna ise yakın zamanda yaşandı.

Bir sürücü, 2016 yılının temmuz ayında arabasıyla seyir halindeyken yavru bir kediye çarparak ağır şekilde yaralanmasına sebep oldu, ardından kediyi tedavi ettirdi. Tedavi masraflarını sigorta şirketinden talep eden sürücünün talebi reddedildi. Bunun üzerine sürücü, Karayolları Trafik Kanunu ve 5199 sayılı Hayvan Koruma Kanunu’nda yer alan ilgili maddeleri dayanak göstererek itiraz edip konuyu Sigorta Tahkim Komisyonu’na taşıdı. Sigorta Tahkim Komisyonu, 7 Ekim 2016 tarihli kararında sigorta şirketinin tedavi masraflarını sürücüye geri ödemesine hükmetti.

Söz konusu karar, emsal teşkil edecek nitelikte olmakla birlikte, kanun ve yönetmeliklerde flu kalan hususların açıklığa kavuşturularak, sahipsiz hayvanların da olası kazalardaki tedavi giderlerinin karşılanmasını sağlayacak bir uygulamaya adım atılması bekleniyor. Böylelikle aracıyla bir hayvana çarparak yaralanmasına neden olan sürücülerin, tedavi masraflarından çekinerek, hayvanı olay mahallinde bırakmalarının önüne geçilmiş olur. 

Hayvanları Kazalardan Korumak Için Neler Yapılmalı?

Hayvan kazalarının en aza indirilmesi için sürücülerin ehliyet kurslarında Hayvanları Koruma Kanunu ve ilgili ceza maddeleriyle ilgili bilinçlendirme eğitimlerini alması gerekiyor. Hayvanların korunmasıyla ilgili düzenlenebilecek dersler için, İl Çevre ve Orman Müdürlüklerinden teknik destek alınabiliyor.

Sokak hayvanlarının karıştığı kazaları önlemede atılabilecek bir diğer adım ise belediyeler tarafından kısırlaştırılıp tekrar alındığı ortama bırakılan hayvanın, gerek yerel hayvan koruma görevlileri gerekse halk tarafından sahiplenilmesi. Sokak hayvanlarının sayısını ne kadar düşürebilirsek, kazalara karışma olasılıklarını da azaltabiliriz.