Engelli Raporu İle Araç Nasıl Alınır?

Türkiye’de engelli raporu olan bireyler Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) muaf olarak araç satın alabiliyor. Engellilerin hayatlarında kolaylık sağlanması amacıyla yapılan indirimler, %40 üzeri ve %90 üzeri engellilik durumlarına göre 2 farklı şekilde uygulanıyor. %90 engelli raporu ile alınan araçlar, engelli kişinin yakınlarının yararlanabileceği indirimleri kapsarken, %40 engelli raporu ile alınan araçlar, engellinin kendi kullanacağı araçlar olarak sınıflandırılıyor.
 

%40 Engelli Raporuyla Araç Alımı

%40 ve üzeri engellilik ile ÖTV indiriminden yararlanarak araç satın almak isteyen bireylerin öncelikle durumlarını gösteren raporu almaları gerekir. Raporda, engelli bireyin “özel engelli aracını” kullanmaya engel bir durumunun olmadığı belirtilmiş olmalıdır. Birey kendi aracını kullanacağı için H sınıfı ehliyete de sahip olmalıdır. Kişi, ehliyet alacağı zaman özel donanımlı bir engelli aracıyla sınava girer ve ehliyetini alır.

%90’ın altında engeli olan sürücü, araçta engeline uygun özel aksam yaptırmak şartıyla ÖTV ödemeden araç satın alabilir. Bu özel aracın farklı kişiler tarafından kullanılması yasaktır.

%90 Engelli Raporuyla Araç Alımı

%90 ve üzeri engele sahip olan bireylerin engelli raporlarında “özel engelli aracını” kullanmaya engel bir durumlarının olmadığı belirtiliyorsa, özel araçlarını kullanabilirler. Bu bireyler %40 ve üzeri engelliliğe sahip bireyler gibi H sınıfı ehliyete sahip olmalıdır ve ÖTV’siz araçlarını satın alabilirler. Ancak bireyin engel durumu araç kullanmasına izin vermiyorsa, kişinin birinci dereceden üçüncü dereceye kadar olan yakınları ÖTV’siz araç satın alabilir. Araç satın alma işlemi sırasında, aracı kullanacak kişinin de bulunması gerekir.

ÖTV ve diğer vergiler dahil olarak alınacak aracın bedeli 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle 1.004.299 TL yi aşmaması durumunda ÖTV vergisi ödenmez.

Engel oranı %90 üzeri olan ve adına araç alınacak kişi;

• 18 yaş altındaysa anne ve babasının muvakatna vermesi sonucu araç alabilir.
• 18 yaşın üzerinde zihinsel engelli olmayan bir kişi ise kendi adına işlem yapabilme yetkisine sahiptir.
• 18 yaşının üstünde fakat zihinsel engelli ise, engelli kişi adına vasi kararının alınması şarttır. Vasi kararı daha önceden alınmış ise alınan kararı "araç alımına ait kullanmak üzere" diye belirtilmesi gerekmektedir.
• Anne ve babası boşanmış 18 yaş altı çocuklar için araç alım satım işlemlerinde velayet kimin üzerinde ise işlemleri o kişi yapacaktır. 

Engel oranı %90 üzerinde olan engelli bireyler araç alırken iki farklı ÖTV indirim uygulaması uygulanır. Bunlar;

Taşıtta Tadilat Aranan ÖTV Uygulaması

Araçlarını sürekli olarak tekerlekli sandalye veya sedye kullanmak zorunda kalanlar ve engellilik raporu %90 üzerinde olan kişilerin yararlanabileceği ÖTV istisnası uygulamasıdır. Engelli birey bu uygulamada aracı kendisi kullanamaz ve bundan dolayı taşıtı yakınlarından bir bireyin kullanması gerekir.

Taşıtta Tadilat Aranmayan ÖTV Uygulaması

Aracı satın alacak bireylerin %90 engelli olası fakat aracın kullanımında engelli veya malul bireylerin araç kullanmasında herhangi bir sorun olmamasında kullanılan ÖTV istisna uygulamasıdır. Bu uygulamadan engel sebebinin bir önemi yoktur. Satın alınacak olan araçta herhangi bir tadilat şartı aranmaz.

2023 yılına ait ÖTV oranlarını Yeni ÖTV Oranları sayfamızdan öğrenin.

H Sınıfı Ehliyet Nasıl Alınır?

H sınıfı sadece engelli sürücülerin alabileceği bir sınıftır. Otomobil ya da motosiklet kullanacak olan engelli sürücü için bu sınıf aynıdır. Sürücü ehliyet almak istediğinde öncelikle engellilik durumunu gösteren bir sağlık raporu almalıdır ve bu rapor, bireyin ehliyet almasında herhangi bir engel olmadığını göstermelidir. Diğer sürücü adayları ile aynı sürede aynı sınavlara tabi tutulan engelli bireyler yazılı sınavı da geçtikten sonra özel araçla direksiyon sınavına girerler.

Sürücü belgesi olan fakat ilerleyen zamanda kaza sonucu engel oluşan kişiler yazılı sınava tabi olmadan, özel donanımlı bir araçla direksiyon sınavına girebilir ve H sınıfı ehliyetlerini alabilirler.

Engelli Birey, Farklı Araçlar Kullanabilir mi?

H sınıfı ehliyete sahip engelli sürücü ticari araç kullanamaz. Bununla birlikte; engelli bireyin kullanacağı araç, sağlık raporda belirtilen özelliklerde olmalıdır. Örneğin raporda; özel tertibatlı araç, sadece otomatik vitesli araç, elden kumandalı araç vb. gibi ifadeler varsa sürücü bunları dikkate almalıdır. Yani; “sadece özel tertibatlı araç kullanabilir” yazan bir rapora sahip sürücü otomatik vitesli araç kullanamaz ya da otomatik vites kullanabileceği belirtilen bir sürücü manuel araçla trafiğe çıkamaz.

Engelli Raporu Alan Kişilerin Bilmesi Gerekenler Nelerdir?

• Engelli raporu ile araç alan kişiler İSPARK gibi işletmelerden ücretsiz yararlanabilirler.
• Alışveriş merkezlerinde, parklarda araçlarını engelliler için ayrılan özel alanlara park edebilirler.
• Engelli raporu ile alınan araçlar özel olduğu için araç ödünç verilmez.
• Alınan araç 5 yıl süre içerisinde satılamaz. Satıldığı takdirde ÖTV ödemesi yapılır. Fakat 5 yıl sonunda araç istenilen kişiye satılabilir.