Bina Sağlamlık Testi

Bina Sağlamlık Testi Nedir?

Bina Deprem Yönetmeliği Türkiye’de yeni yapılacak olan binaların değerlendirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik yayımlanan yönetmeliktir. Yönetmelik öncesi yapılan binalar için yapı denetim uygulaması yapılır. Yapı denetim uygulaması 05.02.2008 tarih ve 26778 sayılı resmî gazetede yayımlanan kanun hükmünde kararname ile başlar. Yayımlanan yönetmeliğe göre binaların depreme karşı ne kadar dayanıklı olduğu test edilir.

Bina Sağlamlık Testini Kim Yapar?

Yaşanılan binanın depreme dayanıklılığı test eden kurumlar şunlardır:

belediyeler
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri
kaymakamlıklar
özel şirketlerdir

Bina sağlamlık testi yaptırmak istenen özel şirketlerde aranan bazı özellikler vardır:

Testi yapacak olan firmanın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen lisansı almış olması gerekir. Lisans alan firmalara bakanlık sitesinden ulaşmak mümkündür.
Seçilen firmanın daha önce yapmış olduğu testlerin incelenmesi önemlidir.
Deprem testi yapacak şirketin test yapılacak binanın zemin etüdü yapması gereklidir.
Testi yapacak firmanın kullandığı laboratuvar hakkında bilgi edinmek önemlidir.

Bina Sağlamlık Testi Nasıl Yapılır?

Binanın depreme dayanıklılığını ölçmek isteyen ev sahipleri güvenilir bir firmayla anlaştıktan sonra binaya uzmanlar gelir ve incelemeler başlar. Binaya gelen mühendis ve mimarların bilmesi gerekenler şunlardır:

Binada ön gözlemlerle ilk belirtilere bakılır.
Binanın zemini, temeli, kirişleri, duvarları, kolonları ve statik özellikleri üzerinde detaylı incelemeler röntgen yöntemiyle görüntülenir.
Bölgeye özel olan veya olması muhtemel deprem kayıtlarına bakılır. Bu kayıtlar binanın bulunduğu konum, fay hatlarına olan mesafesi dikkate alınarak hesaplanır.
Binanın şu anda bulunan durumu içim bina rövelesi çizilir.
Daha detaylı incelemeler için binadan karot alınır.

Binanın kat sayısı deprem testinin nasıl yapılacağını etkileyen önemli faktörlerden biridir. 5 kata kadar olan binalardan bodrum katta en az üç kolonda inceleme, 5 kat ve üzeri binalarda ise en az beş kolonda inceleme yapılır.

Karot Nedir?

Karot; betonu silindir şeklinde delerek binadan 10 cm çapında ve en az 10 cm yüksekliğinde örnek beton alma işlemine denir. Detaylı incelemenin yapılabilmesi için binanın ana taşıyıcı kolonlarından, kirişlerinden ve döşemelerinden karot alınması gerekir. Bu sayede binanın temel taşıyıcıları hakkında daha gerçekçi bulgular elde edilir.

Alınan karotlar üzerinde laboratuvar ortamında çeşitli kriterler üzerinden direnç, basınç ve kalite ölçümleri yapılır. Binaların en önemli yapı taşlarından biri olan demirlerin; çap, adet, aralık ve nervürlü gibi özelliklerine röntgen uygulamasıyla görüntülenerek bakılır. Ayrıca röntgen uygulaması sayesinde demirlerin paslanıp paslanmadığına da görüntülenebilir.

Bina Sağlamlık Testi Raporu

Uzmanlar tarafından alınan karotlarla ve yapılan röntgen görüntülemeleri sonrası bilgisayar üzerinde üç boyutlu simülasyon hazırlanır ve deprem test raporu yazılır.

Binadan alınan karotlar ve numuneler, yapı laboratuvarında test edilir ve binanın betonlarının olası risklere dayanımı belirlenir.
Taşıyıcı durumda bulunan demirlerin röntgen uygulaması ile demirlerin durumları görüntülenir.
Binanın özel programlar sayesinde 3 boyutlu modeli tasarlanır ve binaya deprem yükleri yüklenerek binanın depreme olan dayanıklılığı belirlenir.
Tüm incelemeler sonucunda binanın deprem testi raporu hazırlanır.